اهمیت شناخت خداوند
اهمیت شناخت خداوند
اهمیت علم و شناخت علاوه بر آنكه فطری و عقلی است، مورد تأیید وحی نیز میباشد. قرآن با تایید این حكم عقلی و فطری، انسانهای دانا و نادان را یکسان نمی داند:
« هَلْ یسْتَوی الَّذینَ یعْلَمُونَ وَ الَّذینَ لَا یعْلَمُونَ » (زمر/9)
« آیا كسانی كه میدانند و كسانی كه نمیدانند یكسانند؟ »
از سوی دیگر قرآن انسانهایی را كه از ابزارهای شناخت خود بهره كافی نمیگیرند نكوهش كرده آنان را همانند چهارپایان بلكه گمراهتر میداند:
« وَ لَقَدْ ذَرَأْنَا لِجَهَنَّمَ كَثیرًا مِّنَ الْجِنِّ وَ الإِنسِ لَهُمْ قُلُوبٌ لاَّ یفْقَهُونَ بِهَا وَ لَهُمْ أَعْینٌ لاَّ یبْـــصِرُونَ بِهَا وَ لَهُمْ آذَانٌ لاَّ یسْمَعُونَ بِهَا أُوْلَـئِكَ كَالأَنْعَامِ بَلْ هُــمْ أَضَـلُّ أُوْلَـئِكَ هُمُ الْغَافِلُونَ » (اعراف/179)
« در حقیقت بسیاری از جنیان و آدمیان را برای دوزخ آفردیم (زیرا كه) دلهایی دارند كه با آن (حقایق را) دریافت نمیكنند و چشمانی دارند كه با آنها نمیبینند و گوشهایی دارند كه با آنها نمیشنوند آنان همان چهارپایان بلكه گمراهترند آنها همان غافلانند. »
وابستگی رفتار اختیاری به شناخت
ملاك ارزش انسان و تفاوت او با دیگر موجودات، اختیاری بودن آن است. رفتار اختیاری انسان براساس آگاهی و گزینش صورت میگیرد. اختیار پس از آگاهی از خوبی و بدی رفتارها وکردارها و برگزیدن یكی از رفتارها معنی مییابد. قدرت تعقل هر انسان و راهنماییهای پیامبران الهی برای آن است كه هر كسی از روی آگاهی و شناخت خوب و بد رفتارها، شیوه زندگی خود را تعیین كند.
در اسلام و ادیان آسمانی،ایمان به خدا و عمل صالح به عنوان شرط دستیابی به سعادت اخروی، بر علم و شناخت مبتنی است.
شناخت خدا، اساس شناختهای دیگر و مقدمه ایمان و عمل است از سوی دیگر، همه معارف اسلامی بر شناخت خدا مبتنی است و شناخت خدا، سنگبنای همه استدلالهای اثبات نبوت و معاد، پشتوانه احكام و ارزشهای اسلامی است. اگر ما خدا را به اندازه کافی بشناسیم، حكیم و هدفمند بودن كارهایش روشن میشود و از این روش، موضوع معاد شكل میگیرد.
با اثبات معاد نیازمندی بشر به معارف وحیانی به اثبات میرسد و لزوم آمدن پیامبران الهی و کتابهای آسمانی روشن میگردد زیرا انسانها فقط با کمک حسّ و عقل، نمیتوانند راه رسیدن به سعادت اخروی را به طور کامل بشناسد و نیازمند راهنمایی پیامبران الهی هستند. بشر بدون پیامبران الهی نمیداند کدام عوامل و شرایط در سعادت یا بدبختی اخروی او اثر دارد.
و درباره اهمیت شناخت خدا، قرآن در بیان هدف آفرینش جن و انس میفرماید:
« وَ مَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنسَ إِلَّا لیعْبُدُونِ » (ذاریات/56)
« جنس و انس را نیافریدیم جز برای این كه مرا عبادت كنند»
«لیعبدون» در روایات به «لَیعرِفون» تفسیر شده است. یعنی شناخت خدا مقدمۀ لازم برای عبادت خداوند است، زیرا شناخت خداوند به شناخت توحید، وجوب خدا، خالقیت، ربوبیت تكوینی و تشریعی و الوهیت خدا میانجامد.
منابع:
1) فقیهی، سید احمد؛ خداشناسی، قم، مركز انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، 1383، چاپ اول، صص 15-20
2) طاهری، حبیبالله؛ درسهایی از علم كلام، قم، جامعه مدرسین، چاپ اول، 1380، ج1
3) حسینی بهشتی، سیدمحمّد؛ شناخت از دیدگاه فطرت، تهران، بنیاد نشر آثار و اندیشههای شهید بهشتی، چاپ دوم، 1383
>
نظرات شما عزیزان:
[ شنبه 26 شهريور 1390برچسب:شناختخدا, معاد, پیامبر, راهنمایی, اختیار, اسلام ادیان, عمل, احكام, حسّ, ارزش, عقل, ] [ 9:56 ] [ علی ] |
[ |